स्मार्टफोनको आगमनसँगै आइफोन कि एन्ड्रोइड ? भन्ने बहसले प्रविधि बजार तताउने गर्थ्यो र आजसम्म पनि गरिरहेको छ । दुबैका आ-आफ्नै कट्टर समर्थक र आलोचकहरू संसारभरि छन् । दुबै प्रयोग गरेर वस्तुपरक ढङ्गले समीक्षा गर्नेहरू पनि धेरै छन् ।
यो बहसमा एउटा विषय यी दुईमा रहेका फीचरहरूको पनि रहेको छ । दुबैमा आ-आफ्नै हिसाबले राम्रानराम्रा फीचरहरू छन् नै तर निश्चय नै विभिन्न कारणहरूले गर्दा एन्ड्रोइडमा धेरै र राम्रा फीचरहरू छन् । फीचरहरू हेरेर कुन स्मार्टफोन किन्ने भन्ने निर्णय गर्नेहरूका लागी यो लेख उपयोगी हुनसक्छ । त्यसैले अन्त्यसम्म पढ्नुस् ।
पहिलो र मुख्य कुरा, एन्ड्रोइडले आइओएसभन्दा धेरै विकल्प (option) र लचकता (flexibility) प्रदान गर्दछ। आइओएसको उल्टो, एन्ड्रोइड एक ओपन सोर्स अपरेटिङ सिस्टम हो, जसको मतलब डेभलपरहरू र निर्माताहरूसँग यसलाई कस्टोमाइज गर्न थप स्वतन्त्रता हुन्छ।
यसले विभिन्न हार्डवेयर कन्फिगरेसनहरू, स्क्रिन आकारहरू, र फीचरहरू भएका डिभाइसहरूको विस्तृत दायरामा परिणाम दिन्छ। यो उपभोक्ताहरूका लागि ठूलो खबर हो, किनकि यसको मतलब त्यहाँ सबैको आवश्यकता र प्राथमिकताहरू अनुरूप एन्ड्रोइड डिभाइस बनाइएको हुन्छ भन्ने नै हो।
एन्ड्रोइडको लचिलोपनको सबैभन्दा ठूलो फाइदाहरू मध्ये एक युजर इन्टरफेस कस्टोमाइज गर्ने क्षमता हो। आईओएसमा कडा इन्टरफेस हुन्छ जुन वालपेपर परिवर्तन गर्न बाहेक अन्य कुरा कस्टोमाइज गर्न सकिँदैन तर एन्ड्रोइडले कस्टोमाइजका विकल्पहरूको विस्तृत दायरा नै प्रदान गर्दछ।
एन्ड्रोइडमा होमस्क्रिन लन्चर परिवर्तन गर्ने, विजेटहरू (widgets) थप्ने र तेस्रो-पक्ष (third-party) आइकन प्याकहरू इन्स्टल गर्ने क्षमता समावेश गरिएको छ। यसको मतलब प्रयोगकर्ताहरूले सबै कुराहरू एउटै इन्टरफेसमा अटाउने विशेषताको सट्टा उनीहरूको आफ्नै शैली र प्राथमिकता अनुसार मिलाउदै वैयक्तिक (personalized) बनाउन सक्छन्।
एन्ड्रोइडले आइफोनलाई जित्ने अर्को कुरा भनेको तेस्रो-पक्ष एप स्टोरहरूको उपलब्धतामा छ। आइओएसले एप स्टोरबाट मात्र एपहरू डाउनलोड गर्न अनुमति दिन्छ तर एन्ड्रोइड प्रयोगकर्ताहरूले गुगल प्ले स्टोर, अमेजन प्ले स्टोर र एफ-ड्रोइड लगायत विभिन्न एप स्टोरहरूको दायराबाट छनौट गर्न सक्छन्।
त्यति मात्र हैन, एन्ड्रोइडले आफ्ना प्रयोगकर्ताहरूलाई एप स्टोरमा उपलब्ध नहुन सक्ने एपहरू फेला पार्न अनुमति दिन्छ। यसको मतलब यो पनि हो कि एन्ड्रोइडको एप बजारमा झनै धेरै प्रतिस्पर्धा हुन्छ र नयाँनयाँ सुविधा भएका एपहरू निस्कने सम्भावना पनि बढी हुन्छ । डेभलपरहरूले एन्ड्रोइडमै बढी समय बिताउने र मेहनत गरेर एप बनाउने सम्भावना धेरै हुन्छ ।
अब हार्डवेयर फीचरहरूको कुरा गरौँ । एन्ड्रोइड डिभाइसहरूले आईफोनहरू भन्दा धेरै विविधताहरू प्रदान गर्छन्। धेरै एन्ड्रोइड डिभाइसहरूमा स्टोरेज बढाउन सकिने, हेडफोन ज्याकहरू, र ब्याट्री फेर्न सकिने जस्ता फीचरहरू हुन्छन् जुन आइफोनमा उपलब्ध हुँदैनन्।
साथै एन्ड्रोइड डिभाइसहरूमा आईफोनहरू भन्दा ठूला स्क्रिनहरू र उच्च रिजोल्युसन डिस्प्लेहरू हुन्छन्, जसले तिनीहरूलाई भिडियोहरू हेर्न वा गेमहरू खेल्नको लागि राम्रो बनाउँदछ। यसको मतलब, एन्ड्रोइड डिभाइसहरू, प्रायः आफ्नो फोनमा थप लचकता र नियन्त्रण चाहने प्रयोगकर्ताहरूका लागि उत्तम विकल्प हुन्।
एन्ड्रोइडले आइफोनलाई जित्ने अर्को क्षेत्र भनेको यसले प्रदान गर्ने विकसित फीचरहरूमा छ। उदाहरणका लागि, एन्ड्रोइडमा निर्मित फाइल म्यानेजर, जसले प्रयोगकर्ताहरूलाई उनीहरूको डिभाइसमा फाइलहरू ब्राउज गर्न र व्यवस्थापन गर्न दिन्छ। यो सुविधा आइओएसमा उपलब्ध छैन, जसले प्रयोगकर्ताहरूलाई विशेष एपहरूमा फाइलहरू पहुँच गर्न अनुमति दिन्छ।
साथै एन्ड्रोइडले प्रयोगकर्तालाई प्रत्येक एपका नोटिफिकेशनहरूलाई व्यक्तिगत रूपमा कस्टोमाइज गर्न अनुमति दिएर त्यसमा थप अधिकार प्रदान गर्दछ । यसको मतलब प्रयोगकर्ताहरूले आफ्ना डिभाइसहरूलाई पूर्वनिर्धारित सेटिङहरूद्वारा सीमित पार्नुको सट्टा आफूले चाहेजस्तै काम गर्न सेटअप गर्न सक्छन्।
अपरेटिङ सिस्टम छनोट गर्दा गोपनीयता र सुरक्षाको कुरा पनि महत्त्वपूर्ण हुन्छ। आइओएस सामान्यतया एन्ड्रोइड भन्दा स्यान्डबक्सिङ र एप अनुमतिहरू जस्ता फीचरहरूको कारणले बढी सुरक्षित मानिन्छन् । तर एन्ड्रोइडले हालैका वर्षहरूमा यसको सुरक्षा सुधारमा महत्त्वपूर्ण प्रगति गरेको छ।
उदाहरणका लागि, गुगल प्ले प्रोटेक्टले मालवेयर र अन्य सुरक्षा खतराहरूको लागि गुगल प्ले स्टोरमा सबै एपहरू स्क्यान गर्छ। साथै एन्ड्रोइड डिभाइसहरूले नियमित सुरक्षा अपडेटहरू प्राप्त गर्छन्, जसले तिनीहरूलाई नयाँनयाँ खतराहरूबाट सुरक्षित राख्न मद्दत गर्दछ।
अन्तमा, सफ्टवेयर अपडेटको कुरा गरौँ। एप्पलले आफ्ना हार्डवेयर र सफ्टवेयरमा कडा नियन्त्रण गरेकाले समयमै अपडेट गरिरहन्छ जुन एन्ड्रोइडको तुलनामा धेरै राम्रो हो । तर एन्ड्रोइडले हालैका वर्षहरूमा यस मुद्दालाई सम्बोधन गर्न महत्त्वपूर्ण प्रगति गरेको छ।
धेरै फोन कम्पनीहरूले आजकाल नियमित सफ्टवेयर अपडेटहरू प्रस्ताव गर्छन्, र गुगलले कम्पनीहरूलाई छिटो र सजिलै अपडेटहरू जारी गर्न सजिलो बनाएको छ। साथै धेरै एन्ड्रोइड डिभाइसहरू अब प्रोजेक्ट ट्रेबल (Project Treble) सँग आउँछन्, जसले फोन निर्माताहरूलाई भेन्डरको विशेष कोडबाट अपरेटिङ सिस्टमलाई अलग गरेर अपडेटहरू जारी गर्न सजिलो बनाएको छ।